Per 1 januari 2023 treedt Coşkun Çörüz af als MfN-bestuursvoorzitter. Wij bedanken hem voor al zijn inspanningen voor de MfN en Mediation Nederland! Lees hieronder zijn afscheidswoord in de MfN-nieuwsbrief van deze week.
Toen ik als onafhankelijk voorzitter vier jaar geleden begon, vielen mij drie zaken direct op. Allereerst dat de MfN door mediators en alle andere betrokkenen als een gerespecteerde organisatie wordt gezien, waarbij de MfN niet alleen praat en schrijft maar ook echt zaken voor elkaar krijgt. Ten tweede is bijzonder te noemen dat een 30 jaar geleden gestart maatschappelijk initiatief, zonder ondersteunende wetgeving en subsidie, een kwaliteitssysteem voor mediation en mediators heeft ontwikkeld en uitgerold, dat niet alleen in Nederland goed functioneert maar ook vaak als voorbeeld wordt gebruikt in het buitenland. En ten derde: men realiseert zich niet altijd hoeveel werk er wordt verzet om de hoge kwaliteitsstandaard van de MfN-registermediator hoog te blijven houden. Op de achtergrond zijn ongeveer zestig personen hier permanent mee bezig. De waarborgen van het MfN-kwaliteitssysteem komen echt niet uit de lucht vallen.
In mijn gesprekken met mediators en verenigingen ontdekte ik de grote betrokkenheid om mediation en het beroep van mediators verder te ontwikkelen. De MfN-organisatiestructuur bleek daar echter niet goed op ingericht en het zoeken naar een meer slagvaardige vorm mondde uit in de nieuwe MfN-2.0-structuur die per 1 januari 2023 in werking treedt. De MfN-registermediators krijgen in de nieuwe structuur meer ruimte om mee te denken en mee te werken aan de ontwikkeling van de beroepsgroep. Dat is juist nu ook heel belangrijk, omdat mediation steeds meer wordt gezien als een zinvolle voorziening om conflicten op te lossen.
In mijn tijd als voorzitter kreeg Nederland te maken met een ingrijpende coronapandemie, de oorlog in de Oekraïne en de daardoor stijgende energieprijzen en migratie. En andere grote vraagstukken zoals de toeslagenaffaire en discriminatie, de stikstofcrisis en de boerenopstand, migratie, inflatie, arbeidstekorten in vele sectoren en het alsmaar groter wordende woningtekort. Het besef groeit dat voor het lostrekken van problemen, het voeren van een dialoog cruciaal is. Mediation kan daarbij een belangrijke rol spelen, maar die rol moet wel worden opgeëist en worden ingeregeld. Daar heb je als beroepsgroep een sterke en actieve federatie voor nodig.
Omzien is ook verantwoording afleggen en in dat verband vind ik het belangrijk om terug te blikken. Hieronder, zonder uitputtend te zijn, een aantal belangrijke ontwikkelingen:
- Eind januari 2019 stuurde ik een door het veld breed gedragen aanbiedingsbrief aan minister Dekker, getiteld ‘Aanbevelingen voor een nieuwe versie van het Wetsontwerp Mediation’. Helaas bleek er voor de door het ministerie opgestelde uitwerking geen steun vanuit het veld.
- Op 17 maart 2020 vroeg ik per brief aan minister Dekker dringend aandacht voor de financiële gevolgen van de coronacrisis voor mediators.
- In mei 2021 werd Sven Zebel benoemd als de nieuwe bijzonder hoogleraar Mediation. Deze benoeming is mogelijk door de voortzetting van de door MfN en het Centrum voor Conflicthantering ingestelde bijzondere leerstoel Mediation bij de faculteit der rechtsgeleerdheid van de Vrije Universiteit.
Ik vind het voor de ontwikkeling van mediation enorm belangrijk dat de praktijk blijvend verbonden is met de wetenschap. - De MfN neemt namens het mediatorsveld deel aan de besprekingen over de gefinancierde rechtsbijstand in diverse gremia van het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Raad voor Rechtsbijstand. Wij geven gevraagd en ongevraagd advies aan het ministerie op bijvoorbeeld conceptteksten/onderzoeken/documenten/kamerbrieven. Daarnaast voorzien wij het ministerie van relevante informatie over Mediation Nederland en de beroepsgroep. Wij zijn vaste deelnemer in onder meer het Topberaad, de Kerngroep en de werkgroepen oplossingsroutes.
- De MfN ontwikkelde het Stimuleringsplan Mediation waarbij aan de politiek, het ministerie van Justitie en Veiligheid en andere stakeholders is gevraagd om eraan bij te dragen mediation meer bekend te maken en de inzet van mediation te faciliteren.
- Op 7 juli 2022 nam de Tweede Kamer een voor de MfN historische motie aan. De motie van Kamerleden Ellian en Knops benadrukt het belang van mediation voor het duurzaam oplossen, de-escaleren en het voorkomen van (dreigende) conflicten. Volgens de indieners van de motie kan mediation ervoor zorgen dat gerechtelijke procedures voorkomen kunnen worden en relaties behouden blijven of kunnen worden hersteld. De motie geeft aan dat één centraal mediatorsregister (door)ontwikkeld wordt, waarin ook specialismen zichtbaar zijn, en als uitgangspunt hiervoor het MfN-register te hanteren. Daarbij wordt het centrale register onder een lichte vorm van publiekrechtelijke regulering gebracht.
Met deze motie geeft de Kamer duidelijk richting aan de toekomst van mediation in Nederland en het is een belangrijke mijlpaal dat daarbij het door de MfN ontwikkelde kwaliteitsregister (het MfN-register) als uitgangspunt is gesteld. Het ministerie is in overleg met ons bezig met de uitwerking hiervan.
Dit brengt mij naar een vooruitblik. Vier jaar geleden heb ik het stokje overgenomen van Maarten de Haas en ik geef het stokje nu graag door aan een nieuwe ploeg enthousiaste en kundige bestuurders.
Langs deze weg wil ik in de eerste plaats het MfN-bureau en de directeur Judith Simon-Emaus, al mijn mede bestuursleden, en alle stakeholders met wie ik heb samengewerkt hartelijk bedanken voor een vruchtbare samenwerking. Gezamenlijk hebben we mediation een stap vooruit gebracht.
Als ik kijk naar de toekomst, dan is het belangrijk dat mediation nog veel bekender wordt onder de Nederlandse burger, dat de politiek daartoe stappen blijft zetten en de motie in de gewenste richting wordt uitgevoerd, en dat mediation wordt gepositioneerd als algemeen beschikbare voorziening. Noodzakelijk is dat mediation logisch wordt verbonden met de andere voorzieningen binnen het rechtsbestel. De tijd is rijp dat mediation een volwaardige plaats krijgt in Nederland, naast advocatuur, rechtspraak, notariaat en arbitrage. In 2023 bestaat de Mediatorsfederatie Nederland 30 jaar. Juist nu, met alle kansen die er zijn, is een sterke en slagvaardige federatie goud waard.
mr. Coşkun Çörüz