Geen onderwerpen controversieel verklaard
Tijdens een procedurevergadering van de commissie JenV zijn geen van de aan mediation gerelateerde onderwerpen controversieel verklaard. Tijdens de plenaire stemming over de lijst met controversiële onderwerpen is dit ongewijzigd gebleven. De brief van de minister voor Rechtsbescherming van 27 juni 2023 over de aanpak versterking toegang tot het recht blijft hiermee op de politieke agenda staan. De uitvoering van de motie Ellian/Knops valt onder deze brief. De lijst met controversiële onderwerpen is niet in beton gegoten. Fracties kunnen tot aan de verkiezingen verzoeken om onderwerpen van de lijst te halen of juist toe te voegen.
In de aanloop naar de verkiezingen op 22 november 2023 heeft MfN haar kernpunten en visie gedeeld met de programmacommissies van de politieke partijen die de verkiezingsprogramma’s opstellen. In de tot nu toe bekend geworden verkiezingsprogramma’s heeft mediation een plaats gekregen bij (in volgorde van publicatie verkiezingsprogramma’s) Pvda/GL, Volt Nederland, D66 en NSC (Nieuw Sociaal Contract).
Verkiezingsprogramma PvdA/GL
PvdA/GL schrijft het volgende in hun verkiezingsprogramma:
“Mediation en herstelrecht als oplossing. We investeren in professionele mediators en geven ze een plaats in de justitiële keten. Met herstelrecht kunnen slachtoffer en dader onder professionele begeleiding werken aan het herstellen van de materiële of immateriële schade die het slachtoffer van een misdrijf is aangedaan.” (p. 68).
Verkiezingsprogramma Volt Nederland
Volt Nederland heeft het volgende opgenomen in hun verkiezingsprogramma :
“Het is vaak beter om geschillen buiten de rechtbank op te lossen. Daarom willen we dat mediation een prominentere rol krijgt. Dat kan onder meer door de mogelijkheden van mediation beter onder de aandacht te brengen en te kijken of er meer ruimte gemaakt kan worden voor mediation binnen het bestuursrecht.’’ (p. 107)
Verkiezingsprogramma D66
In het verkiezingsprogramma van D66 bekend staat het volgende:
Eerlijke toegang tot het recht (p. 182-183)
“De rechter is niet altijd de beste uitweg voor het oplossen van problemen, ook niet in het strafrecht. D66 wil dan ook de HALT-aanpak introduceren voor jongvolwassenen, omdat de kans dat zij opnieuw een strafbaar feit plegen daardoor aanzienlijk lager wordt. In sommige gevallen kan herstelbemiddeling of mediation passender zijn dan een rechterlijke uitspraak. Deze kunnen bijdragen aan het verlagen van recidive en het vergroten van het gevoel van genoegdoening voor slachtoffers en maatschappij.”
En:
“Laagdrempelige vormen van conflictbeslechting zoals mediators en spreekuurrechters zijn Nieuwe energie voor onder andere bij burenruzies of arbeidsconflicten effectiever dan een gang naar de rechter. Sommige zaken zijn meer geschikt voor de Huurcommissie of een andere (online) instantie dan voor een rechter. Dat scheelt tijd en speelt rechters vrij voor zaken waar deze laagdrempelige vormen niet de oplossing zijn. De financiering van de rechtspraak moet een prikkel bevatten voor rechters om eerst alternatieve vormen van conflictbeslechting te proberen, voordat een zaak op zitting komt.”
Verkiezingsprogramma NSC
NSC schrijft het volgende in hun verkiezingsprogramma:
De aanpak van het toeslagenschandaal vraagt vooral om het serieus nemen van gedupeerden. De overheid moet eerlijk zijn over wat er goed en fout is gegaan. De dossiers, de zwarte lijsten en databases moeten zo snel mogelijk openbaar worden, zoals in de wet is vastgelegd. Om recht te doen aan de gedupeerden is ruimte en tijd nodig voor mediation en andere laagdrempelige vormen van belangenbehartiging. Dit moet leiden tot objectieve en onpartijdige besluitvorming met de gebruikelijke rechtsgang op basis van een volledig dossier en belangenbehartiging voor de gedupeerde. We stoppen met tijd- en geldverslindende commissies. We geven prioriteit aan de zwaarst getroffen gezinnen en redeneren vanuit hun behoefte en hulpvraag. Uitgangspunt is herstel en vertrouwen met de mogelijkheid tot herbeoordeling. (p. 8)
En:
De toepassing van mediation in strafzaken en herstelbemiddeling wordt gestimuleerd. Dit draagt bij aan de verwerking, waardoor betrokkenen de gebeurtenissen beter achter zich kunnen laten. De toegankelijkheid voor slachtoffers en verdachten tot deze voorzieningen wordt verder ontwikkeld. Professionele mediators krijgen een plaats in de justitiële keten. (p. 66).
Meerwaarde mediation
Als MfN zijn we verheugd dat steeds meer partijen de meerwaarde en noodzaak van mediation in onze samenleving inzien. Door (mogelijke) conflicten op voorhand te beslechten wordt leed en een slepende rechtsgang voorkomen: mediation lost veel op!
Uiteraard blijven wij als MfN ons inspannen om de meerwaarde van mediation en specifiek MfN-registermediators onder de aandacht te houden in politiek Den Haag en daarbuiten.