In de rubriek Haagse Signalen steekt onze rapporteur Max Magnée zijn Haagse voelsprieten uit en brengt maandelijks verslag. Speelt er achter de schermen iets dat impact kan hebben op mediation en wat kunnen we de komende tijd verwachten? In deze eerste editie sprak onze reporter met Kamerleden over het belang van mediation.
Afgelopen week was het weer raak in de Tweede Kamer: Forum voor Democratie botste hard met D66. “Er komen tribunalen” waren de veel herhaalde en bekritiseerde woorden. Uw rapporteur keek en dacht: wat liggen er nog veel kansen voor mediation in de politiek. Er zijn nog vele stappen te zetten, hobbels te overbruggen en knopen door te hakken, maar mediation is niet meer de grote onbekende in politiek Den Haag. Met de donkere dagen voor kerst voor de deur is het tijd om te zoeken naar lichtpuntjes voor de mediator. Wat kan Den Haag doen voor mediation en onze beroepsgroep mediators?
Wat Den Haag niet deed dit jaar was het in consultatie brengen van het conceptvoorstel inzake de mediationwetgeving van demissionair minister van Rechtsbescherming Sander Dekker. De Tweede Kamer stelde kritisch vragen. Hoe werd het doel de bevordering van mediation door de minister ingevuld? En werd het doel het behouden dat in 25 jaar zelf privaat door de beroepsgroep is opgebouwd ineens anders? Het lijkt erop dat het met het niet in consultatie brengen het voorstel na een decennium ten grave is gedragen.
Gelukkig barst het in het Haagse van nieuwe inzichten, ideeën en mooie plannen. Uw reporter struinde door de wandelgangen van de Tweede Kamer en liep bij de Kamerleden Van Nispen (SP) en Ellian (VVD) binnen voor een kop koffie. Beide Kamerleden zijn werkzaam geweest als advocaat en zijn nu woordvoerder ‘JenV’ voor hun partij. Hoewel op het eerste oog de VVD en SP weinig overeenkomsten hebben was er op mediation-vlak wel enige consensus te bespeuren. Beiden waren overtuigd van de meerwaarde van mediation. “Bij mediation komen partijen samen tot een oplossing, dit valt altijd te prefereren boven een gerechtelijke procedure waar er steeds een partij verliest.”, aldus Ellian.
De SP gaat nog een stapje verder. Van Nispen diende vorig week een initiatiefnota in voor zogeheten “Huizen van het Recht ”. “Deze huizen zijn een laagdrempelige voorziening waar mensen naar binnen kunnen lopen voor advies, duiding en ondersteuning bij problemen.” Jurist, politie, rechter én mediator krijgen een plek in dit huis. Er loopt op dit moment een pilot voor zo’n huis in Heerlen, het is een succes. De huizen vergroten de bekendheid van mediation. Bij het eerste hulploket wordt er altijd gewogen of mediation in een bepaald geval een goede manier van geschilbeslechting is.
Naast dit voorstel van de SP kwam ook de minister met een plan: een nieuwe pilot voor mediation in strafrecht. Hierbij moet er bij de strafrechter vaker naar de mediator worden verwezen en krijgt de rechter ook de mogelijkheid om geen vonnis te wijzen bij succesvolle mediation. “Hele mooie aanvulling voor het slachtoffer”, zegt Ellian. De minister ziet dat bij succesvolle mediation in strafzaken het recidivecijfer onder daders lager is. De hoop is dan ook dat het niet bij een pilot blijft.
Mediation kan natuurlijk op veel meer terreinen dan alleen op strafrecht worden ingezet. De overheid zelf mag best vaker grijpen naar mediation in plaats van het conflict met de burger op te zoeken in de vorm van een rechtszaak. Als het aan Van Nispen ligt gaat dat ook gebeuren. “Stelregel moet zijn dat bestuursorganen eerst mediation doen voordat zij de gang naar de rechter maken.” Dat kan natuurlijk een hoop potentiële conflicten de kiem in smoren. Echt naar elkaar luisteren en samen tot een oplossing komen. Eigenlijk is het gek dat het kabinet na alle schandalen niet zelf met zo’n voorstel komt. De burger niet bevechten maar proberen te begrijpen, als betrouwbare en redelijke overheid. Het klinkt ondergetekende als muziek in de oren.
Verder is het veelal nog koffiedik kijken. De formatie is immers nog in volle gang. Toch stemmen bovenstaande berichten hoopvol. Er komt in de Kamer steeds meer oog voor mediation. Ik zou de heren van FvD en D66 graag nog een keer oog in oog zien staan, maar dan op een comfortabele stoel en met een mediator tussenbeide. Dan zijn er helemaal geen tribunalen nodig.
Vanuit de Hofstad, Max Magnée
