‘We moeten durven kijken naar nieuwere oplossingen in geschilbeslechting’
De Tweede Kamer is weer teruggekeerd van “voorjaarsreces”. Een echt reces kan het niet worden genoemd want er was volop politieke activiteit rondom de oorlog in Oekraïne. Naast dit slepende conflict tussen twee staten was er ook conflict in onze polderpolitiek te vinden. De Volt-fractie werd op haar vingers getikt door de rechter, ze had beter van begin af aan een professioneel mediationtraject kunnen starten. Dat is iets wat de lezers van deze rubriek waarschijnlijk al eerder dachten.
Met al deze conflicten vermindert de aandacht voor kleine verschuivingen in de politiek. Gelukkig reikten de voelsprieten van uw reporter ook tot in de gang van de CDA-fractie waar een nieuwe JenV woordvoerder is benoemd. Raymond Knops krijgt de eervolle taak zich met o.a. mediation te gaan bezigen. De oud-militair is allesbehalve een politieke nieuweling. Na zijn carrière als officier bij de luchtmacht werd hij wethouder in de gemeente Horst aan de Maas. Dit wakkerde zijn politieke vlam aan waarna hij in de Tweede Kamer belandde. Knops voerde onder andere het woord over wonen, defensie en buitenlandse zaken. Tot 10 januari jongstleden was hij staatssecretaris voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Inmiddels is hij weer terug als Kamerlid met de portefeuille politie, justitie (OM, rechtspraak), grensbewaking, rampenbestrijding en MH17. Hoewel hij al jaren in politiek Den Haag rondloopt is het dossier mediation nieuw voor hem. Reden genoeg voor uw reporter om aan te kloppen voor een kop koffie en
een kennismaking. Lees meer over Raymond Knops en zijn visie op mediation in het
onderstaande interview.
Hoe is het om weer terug te zijn als Tweede Kamerlid?
Het is een heel groot contrast, maar ook echt leuk om te starten op een nieuw onderwerp waar ik nog niet zoveel vanaf weet. Van 10.000 ambtenaren naar één gedeelde medewerker. Ik ben zelf weer bezig met wetteksten doornemen en alle stukken fileren. De keuze om voor een nieuw “onbekend” dossier te gaan was een bewuste voorkeur van mijzelf. Het is goed om ergens met een frisse blik in te gaan, weer ervaring op te doen en diep de materie in te duiken.
Vanwaar uw voorkeur voor JenV?
Ik ben ook gevraagd voor andere dossiers maar heb daar bewust niet voor gekozen. Gedurende de 12 jaar dat ik eerder Kamerlid was heb ik o.a. het woord gevoerd over asiel, binnenlandse zaken, wonen en defensie. Het ligt dan heel erg voor de hand om weer met één van die thema’s aan de slag te gaan. Ik wilde echt iets wat ik nog niet eerder had gedaan. Alles wat met veiligheid te maken heeft interesseert mij. Met deze portefeuille kijk je naar slachtoffers en daders en hoe je mensen weer terug in de maatschappij kunt krijgen. Dat is iets wat in deze tijd zeker relevant is.
Waar liggen de grote uitdagingen in uw portefeuille?
De grote uitdagingen zijn capaciteitsproblemen. Iemand doet iets wat niet mag en vervolgens duurt het twee jaar voordat een rechter zich daarover buigt. Zowel de dader als het slachtoffer zijn daar niet bij geholpen. Daarom is mediation een interessante wijze van conflictoplossing omdat je daadwerkelijk op de inhoud slachtoffer en dader dichter bij elkaar brengt. Slachtoffers zijn veel beter in staat leed te verwerken als zij via mediation in gesprek gaan met de dader. Ik denk dat mediation een serieus spoor is om geschillen te beslechten. Goede mediation is een snelle en effectieve manier van geschilbeslechting. Daarnaast krijgt het slachtoffer minstens zo’n goede positie als in een rechtszaak.
In uw politieke loopbaan bent u veel in aanraking geweest met de Caribische
gebieden van ons Koninkrijk, hier was regelmatig conflict tussen het “vasteland” en de eilanden. Hoe poogde u partijen nader tot elkaar te krijgen?
We hebben vier landen binnen het Koninkrijk: één grote en drie kleine. Deze kleinere zijn financieel en bestuurlijk veel kwetsbaarder. Corruptie ligt er door het grote “ons kent ons” gehalte op de loer. Ik probeerde mij altijd in de positie van de eilanden in te leven. Wat vragen wij als Nederland van hen en is dat realistisch?
Moet de overheid niet vaker mediation inzetten?
In mijn tijd in de gemeentepolitiek werd mediation nog nauwelijks gebruikt. Uit die tijd kan me ik dan ook nauwelijks voorbeelden herinneren. Ik geloof wel echt in mediation. Het contact en de verstandhouding tussen twee conflicterende partijen vind ik ontzettend belangrijk. Voordat je een gerechtelijke procedure start eerst toetsen of mediation kansrijk is lijkt mij bijvoorbeeld een goed idee. Er moet een soort check zijn om te kijken of mediation een kansrijke optie is. Er moet een contra-indicatie zijn om het niet te doen. De overheid kan daar een voorbeeldrol in pakken.
Wat vindt u van het kabinetsbeleid betreffende mediation?
In recht en geschilbeslechting moet je ook durven kijken naar nieuwere oplossingen. Zeker als je te maken hebt met het feit dat de traditionele paden dichtslibben. Je moet blijven werken aan manieren om het systeem te ontlasten. Bovendien denk ik dat de acceptatiegraad bij mensen veel hoger ligt als zij als het ware zelf aan de knoppen zitten. Ik zeg: wees creatief met oplossingen. Slachtoffers krijgen in mediation ook een veel prominentere plek, hun gevoelens mogen er ook zijn.
Wat is de inzet van het CDA de komende periode wat betreft mediation?
Ik vind dat dit pad veel verder moet worden bewandeld. Ik ben nu al erg positief over mediation maar ben erg benieuwd naar hoe mensen bijvoorbeeld na enkele jaren over een mediationtraject denken. Zijn ze tevreden, hoe staan ze in het leven? Het is ook nog niet on top of mind bij mensen dat ze zich tot mediation kunnen wenden. Daar wil ik aan werken.